Een consortium van zes Friese partijen werkt sinds augustus 2020 aan het innovatieproject ‘Emissieloze Wasplaats Akkerbouw’. Het project, een initiatief van Loonbedrijf Van Gunst in Hallum, is bedoeld om vrachtwagens, machines en opslagmiddelen voor akkerbouw op een centrale plek schoon te maken en te ontsmetten. Het streven hierbij is 100% circulariteit, zonder vuilemissie naar water en bodem. Nu worden genoemde middelen vaak decentraal gereinigd, waarbij het spoelwater, dat o.a. gewasbeschermingsmiddelen en ziekteverwekkers kan bevatten, in het grond- oppervlaktewater terecht kan komen.
In september 2020 startte consortiumpartner CEW in het Waterapplicatiecentrum (WAC) in Leeuwarden met het labonderzoek naar de verwijdering van gewasbeschermingsmiddelen door biofiltratie. De eerste resultaten zijn veelbelovend.
De laboratoriumopstelling, die bestaat uit twee kolommen met daarin biofilters, werd gebouwd door studenten Julia Onderwater, student Biotechnologie en Chemische Technologie NHL Stenden/ HVHL, en Lammert Dijkstra, student Milieukunde HVHL, onder begeleiding van Marco Verkaik, onderzoeker bij CEW. Met de kolommen wordt de verwijdering van gewasbeschermingsmiddelen door middel van adsorptie en biodegradatie in biofilters met verschillende samenstellingen onderzocht.
De eerste resultaten tonen voor zes van de acht gewasbeschermingsmiddelen een volledige verwijdering tijdens biofiltratie over een mengsel van perceelgrond, compost en stro. De twee andere middelen worden nu grotendeels verwijderd, respectievelijk voor 82% en 98%. Het verwijderingsrendement vertoont daarbij nog een stijgende lijn, vermoedelijk als gevolg van biologische afbraak waardoor bioregeneratie van het filtermateriaal optreedt.
Lammert en Julia hebben inmiddels hun stage met goed resultaat afgerond en het onderzoek wordt voortgezet door Clotilde Hesnard, student Chemistry aan de National Graduate School of Chemistry of Montpellier. Zij continueert het onderzoek naar biofiltratie van gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien onderzoekt zij de combinatie met langzame zandfiltratie voor de verwijdering van ziekteverwekkers. Als dit is afgerond wordt er een grotere testopstelling gebouwd op locatie bij Van Gunst. In april 2022 moet de wasplaats volledig operationeel zijn.
Naast Loonbedrijf van Gunst bestaat het consortium uit Maatschap Jensma en De Vries, HZPC, hogeschool Van Hall Larenstein (HVHL), Wetterskip Fryslân en het Centre of Expertise Water Technology (CEW). Het project wordt gefinancierd door de partners zelf, een bijdrage uit het TKI Watertechnologie en steun uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELPO): “Europa investeert in zijn platteland.”
Het project sluit aan bij de ambities van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW), een initiatief van LTO, gesteund door provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân. DAW was een belangrijke katalysator bij de totstandkoming van het plan en het consortium.
