Vier maanden lang werkten NHL Stenden-studenten Jelle Bosma (Werktuigbouwkunde), Siebrand Lootsma (Civiele Techniek), Martijn Swart (Civiele Techniek) en Eelse Weidenaar (Technische Bedrijfskunde) aan hun masterplan voor watervriendelijke woningen in de nieuw te bouwen duurzame wijk Unia in Leeuwarden. De studenten volgen allen de minor ‘Sustainable Built Environment’, waarbinnen regelmatig opdrachten uit de praktijk voorbijkomen. Zo ook die van ondernemer Jan van Rijs, die werkt aan een plan voor 20 duurzame woningen in genoemde wijk. Het vraagstuk dat de studenten kregen voorgelegd luidt: ‘Hoe kunnen met een hoge gebruikerswaardering circulaire oplossingen worden gerealiseerd om in een woning het gebruik van drinkwater vergaand te reduceren door het gebruik van hemelwater?’
Op zoek naar technologische oplossingen en kennis, kwamen de heren op 18 april 2023 naar het CEW toe voor een ‘consult’. Op dat moment werkten ze nog afzonderlijk aan de opdracht. Onderzoekers, stagiairs en andere aanwezige medewerkers van CEW deelden tips en ideeën uit eerder onderzoek, maar belangrijker was wellicht de suggestie om de opdracht gezamenlijk op te pakken als multidisciplinair team. Het zette de mannen aan het denken: eigenlijk heel logisch om de kennis te bundelen en nog veel gezelliger ook. Na overleg met de docenten kwam er groen licht, een mooie samenwerking was geboren!
Naast het consult bij CEW bestond het vooronderzoek onder meer uit een inventarisatie van wet- en regelgeving, best practices, regenval in de omgeving tussen 2018 en 2023 en een klantenonderzoek. Hieruit bleek dat slechts 5% van de ondervraagde mensen zich zorgen maakt over mogelijke toekomstige watertekorten. Voor 20% van de ondervraagden is ‘milieubewustzijn’ een motivatie om een waterbesparingssysteem aan te schaffen en voor 80% is geldbesparing de belangrijkste motivator.
Op dinsdag 6 juni gaf het team bij CEW een eindpresentatie met daarin een verrassend mooie ontwerpen en configuraties. De studenten maakten plannen voor een vrijstaande woning, twee-onder-een-kapwoningen en een grotere serie woningen. De configuraties bestonden uit combinaties van een waterinfiltratiesysteem/buffer, een wateropslagtank en/of een individueel waterbehandelingssysteem. Voor de serie woningen werd een soort watertoren 2.0 bedacht als centrale opslagtank. Een en ander was niet alleen technologisch goed doordacht, de ontwerpen zagen er ook nog eens puik uit.
De conclusie van het hele project was minder verrassend: er is heel veel water te besparen door regenwater te gebruiken, tot wel 44,5% op het normale waterverbruik, maar voor het geld moet je het niet doen. Een systeem kost al snel 5 á 6 duizend Euro. De terugverdientijd van de configuraties beslaat in het gunstigste geval zo’n 20 jaar en in het ongunstigste geval bijna 140 jaar. Omdat mensen de beschikbaarheid van water (nog) niet als een probleem ervaren, is terugverdientijd wel doorslaggevend bij de eventuele keuze voor een waterbesparend systeem. Tien jaar terugverdientijd wordt daarbij nog ervaren als acceptabel. Om dat te bereiken moet óf het systeem veel goedkoper worden, of leidingwater veel duurder.
Het team keek ook nog naar de mogelijkheid om energie te winnen uit het water door het op een hoog punt op te slaan en later naar beneden te laten lopen, maar die opbrengsten bleken zo laag dat het idee is losgelaten.
Opdrachtgever Jan van Rijs is goed te spreken over de plannen van de NHL Stenden-studenten en neemt hun bevindingen en ontwerpen mee in de verdere ontwikkeling van de 20 woningen.
