Om de effecten van klimaatverandering te ondervangen, zullen woningen en tuinen nu en in de toekomst aangepast en anders gebouwd moeten worden. In opdracht van de Friese werkgroep Waterneutraal Bouwen, bestaande uit Wetterskip Fryslân, Provincie Fryslân, gemeente Leeuwarden, FBWK en Vereniging Circulair Friesland (VCF), deed CEW onderzoek naar bestaande concepten in de markt om huizen klimaatbestendiger te maken. Naast een deskstudie naar bestaande concepten in Nederland, behelsde het onderzoek interviews met experts op het gebied van klimaatadaptatie, te weten dr. ir. Floris Boogaard, lector Ruimtelijke Transformaties bij Hanzehogeschool en dr. ir. Peter van der Maas is lector Duurzame Watersystemen bij hogeschool Van Hall Larenstein. Thema’s die hierin zijn meegenomen zijn: klimaatadaptatie, waterneutraal en biodiversiteit, allemaal op het niveau van een perceel. De werkgroep gaat de opgebouwde kennisdatabase o.a. gebruiken om vorm en inhoud te geven aan klimaatadaptief en waterneutraal bouwen.
Schade minimaliseren
De bestaande klimaatadaptieve maatregelen zijn met name gericht op het minimaliseren van het risico op schade of overlast door de effecten van klimaatverandering, zoals hoosbuien, droogte, hitteoverlast en een stijgende zeespiegel. Drijvende woningen bieden bijvoorbeeld een interessante oplossing voor gebieden die worden beïnvloed door een stijgende zeespiegel. Luchtdicht bouwen kan een huis in de winter warmer houden en in de zomer koeler. Waterneutraal bouwen en tuinieren dragen bij aan een herstel van natuurlijke (water)balansen. Dit kan bijvoorbeeld door beton en tegels in de tuin te vervangen door groen, houtsnippers of grind. Blauwe en groene daken dragen bij aan de retentie van het hemelwater, verkoeling van gebouwen en de biodiversiteit in de omgeving.
Burgers betrekken
Er zijn in Nederland meerdere initiatieven waardoor burgers worden betrokken bij het onderzoek naar en het toepassen van klimaatbestendige concepten. Op de website ClimateScan zijn talloze voorbeelden van klimaatadaptieve projecten door het hele land te vinden. Op de website Friese Klimaatatlas staat verzamelde informatie over wateroverlast, hittestress, droogte en overstromingen. Platform 31 heeft het Voorbeeldenboek Klimaat adaptieve Bouwprojecten gepubliceerd terwijl STOWA een rapport heeft geschreven waarin twaalf voorbeelden van blauwgroene daken uit Nederland staan beschreven.
Overheden
Verder zijn er veel initiatieven op het niveau van de gemeente, de provincie en de nationale overheid, die bijdragen aan klimaatadaptatie. Vrijwel alle gemeenten in Nederland nemen maatregelen om overlast te voorkomen. Het nationaal Deltaprogramma is opgezet om ervoor te zorgen dat Nederland nu en in de toekomst beschermd is tegen overstromingen, dat er voldoende zoetwater is en dat Nederland steeds meer klimaatbestendig wordt ingericht. Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie is opgesteld om wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen zo veel mogelijk te beperken. De overheid wil meer inzicht krijgen hoe kwetsbaar ons land is tegenover weerextremen. Verder wil de overheid zowel particulieren als verenigingen en stichtingen stimuleren om klimaatadaptieve concepten toe te passen d.m.v. het verstrekken van subsidies.
Vervolg
De deskstudie en de interviews werden uitgevoerd door studenten van MBO Life Sciences in Leeuwarden en Hogeschool Saxion in Enschede. De werkgroep gaat de opgebouwde kennisdatabase gebruiken om vorm en inhoud te geven aan klimaatadaptief en waterneutraal bouwen. Daarnaast is het de bedoeling om particulieren te stimuleren hun woning en tuin aan te passen en bedrijven om verder te innoveren en nieuwe samenwerkingen aan te gaan. Om dat doel te bereiken zal de kennis ontsloten moeten worden; hoe dit er precies gaat uitzien wordt de komende maanden verder uitgewerkt.
